Bọ cánh cam còn có tên gọi khác là bọ rùa khá hiền lành, nổi bật với nhiều màu sắc đẹp mắt. Chúng rất thân thuộc, hữu ích đối với nhà nông khi giúp họ tiêu diệt sâu rệp phá hoại mùa màng. Bạn đọc muốn hiểu rõ hơn về loài côn trùng này hãy cùng đi tìm hiểu ở nội dung bài viết sau đây của chúng tôi.
Giới thiệu về con bọ cánh cam
Bọ cánh cam hay còn được biết đến với tên bọ rùa có tên tiếng Anh là Coccinellida. Nó là loài côn trùng thuộc họ bọ cánh cứng với vẻ ngoài hấp dẫn khi có đủ màu sắc đẹp mắt. Chúng còn xuất hiện trong phim hoạt hình nổi tiếng “Bọ rùa và mèo đen” và nhiều bộ truyện tranh khác nhau mà trẻ em rất yêu thích.
Trên thế giới hiện nay có khoảng 5000 loại bọ và hầu hết chúng đều sở hữu thân hình tròn trịa với màu sắc quyến rũ người nhìn. Côn trùng này có 6 chiếc chân ngắn nhỏ và mỗi chân có 4 đoạn. Đôi cánh của nó cứng khỏe và ôm trọn lấy phần thân và thường xuất hiện những đốm đen trên đỉnh. Ngoài ra, một số loài có cánh dẹt hoặc sọc khá bắt mắt.
Bọ cánh cam thường có kích thước rất nhỏ với chiều dài chỉ khoảng 0,1 đến 1 cm và tùy thuộc vào từng loài. Phần đầu của nó cũng khá bé và có hai vệt trắng cùng hai râu như ăng ten mọc cách xa nhau. Kích thước của con đực thường bé hơn bọ cái.
Khi đến mùa đông bọ rùa thường ẩn mình trong những nơi kín gió và ngủ đông và tới mùa xuân thời tiết nắng ấm, dễ chịu chúng mới thức dậy. Thời điểm này cũng là lúc các côn trùng phá hoại mùa màng hoành hàng và bọ rùa sẽ tiêu diệt chúng. Bởi vậy cánh cam được coi là người bạn của người nông dân.
Quá trình sinh trưởng và sinh sản của loài bọ
Bọ rùa thường đẻ trứng ở mặt sau lá cây với số lượng khoảng 15 trứng. Trứng của chúng có hình bầu dục màu vàng nhạt và có kích thước khoảng 0,1 cm và bám chặt không hề rơi khỏi lá nhờ vào chất kết dính. Một đời của bọ rùa có thể đẻ đến số lượng mấy ngàn trứng.
Sau khoảng thời gian 1 đến hai tuần trứng bọ cánh cam sẽ nở ra ấu trùng với thân hình dài hơi dẹt và nhiều lông. Nó có mày đen hay nâu nhạt tùy vào từng loài và hòa trộn với các vân đỏ. Nó sẽ ăn rệp để phát triển với số lượng 10 – 20 con/ngày. Trước khi trở trưởng thành bọ rùa lột xác khoảng 3 đến 4 lần.
Theo đó chúng ta sẽ thấy sẽ mất thời gian khoảng 1 đến 2 tháng cho ấu trùng bọ cánh cứng phát triển hoàn thiện trưởng thành. Trong khoảng thời gian này, tối thiểu nó sẽ ăn tới hơn 1000 con rệp để giúp người nông dân bảo vệ hoa màu. Như vậy chúng ta có thể thấy được sự đóng góp to lớn của loài bọ rùa này trong việc bảo vệ mùa màng hạn chế bị cắn phá.
Cách phân biệt bọ cánh cam có lợi và có hại
Thực tế hầu hết các loài bọ cánh cứng đều có lợi giúp ích cho người nông dân. Tuy nhiên vẫn còn một số ít loại gây hại. Để giúp bạn có thể dễ dàng nhận biết và phân biệt chúng tôi sẽ cung cấp đến bạn các thông tin cụ thể sau đây:
Con bọ cánh cam có hại gì?
Bọ cánh cam có hại thường mang các đặc điểm sau để bạn dễ dàng phát hiện như:
- Chúng thường ăn lá cây để tồn tại và chỉ để lại mỗi phần gân lá. Chính điều này đã gây hại cho cây trồng như bầu, ngô, lúa, bí, khoai, sắn,… Không những thế các loài này còn ăn cả ngọn cây và hoa quả như cà chua, dưa chuột, sầu riêng,…
- Ấu trùng của bạo rùa có hại thường sẽ có hình tròn, kích cỡ lớn và màu sắc sặc sỡ xen lẫn các chấm đen tròn trên cánh thế nhưng vẫn không nổi bật bằng cánh cam có lợi. Cánh của chúng cũng cứng hơn rất nhiều.
Do những tác hại mà bọ gây ra nên mọi người cần có những phương pháp xử trí và kiểm soát chúng tốt nhất, cụ thể như:
- Bạn hãy bắt và loại bỏ bọ cánh cứng bằng phương pháp thủ công như dùng vợt, lưới….
- Khi phát hiện lá, ngọn cây bị bọ rùa ăn bạn cần cắt hết những phần bị hỏng để có thể tập trung chất dinh dưỡng cho các phần khác.
- Mọi người có thể sử dụng các sản phẩm thuốc trừ sâu để tiêu diệt bọ rùa như Pyrinex, Fenbis, Sherpa, Polytrin,…
Bọ cánh cam có lợi gì?
Bọ cánh cứng đa phần đều có lợi và bạn có thể phân biệt với loài gây hại khác qua các đặc điểm nổi bật cụ thể. Ấu trùng của bọ rùa có lợi cũng tương tự như loài có hại nhưng màu sắc sáng và sặc sỡ hơn rất nhiều. Nó thường xuất hiện và bám trên mặt sau của lá cây để ăn ấu trùng sâu non. Một số loài bọ cánh cứng có lợi phổ biến mà chúng ta thường hay bắt gặp như:
- Bọ rùa vàng: Thường sống ở khu vực Bắc Mỹ và có kích thước rất nhỏ chỉ khoảng 0,5 cm. Nó còn có thể biến đổi màu sắc từ vàng sang đỏ chấm đen khá đẹp mắt.
- Bọ cánh cam đỏ: loài côn trùng có lợi này đặc biệt phổ biến trên thế giới và nổi bật với màu đỏ pha cam xen lẫn chấm bi đen, cánh trơn bóng. Hiện tại, nó đã có mặt tại hầu hết châu lục trên thế giới và Việt Nam cũng không ngoại lệ.
Nơi xuất hiện và ẩn nấp của bọ cánh cam
Bọ rùa thường xuất hiện nhiều ở khu vực vùng ôn đới đặc biệt là ở châu Âu. Chúng thường sống ở những nơi có khí hậu điều hòa, không nóng và không lạnh. Ngoài ra, nó còn được tìm thấy ở khu vực Bắc Mỹ do con người đã từng đem chúng đến đây để tiêu diệt côn trùng gây hại hoa màu của người dân.
Bọ cánh cam cũng đã xuất hiện nhiều ở khu vực Châu Á và chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp chúng tại các cánh đồng của Việt Nam. Loài côn trùng này hay trú ẩn và sẽ đi tiêu diệt các loại sâu rệp hại mùa màng cắn phá lá, hoa trái của người dân. Nó trở thành người bạn thân thiết và luôn được họ trân trọng tiềm năng và bảo vệ để ngày càng phát triển mang đến lợi thế tuyệt vời.
Bọ cánh cam thường trú ẩn ở những nơi kín gió và thường ngủ vào mùa đông giá lạnh. Đến thời điểm mùa xuân, tiết trời ấm áp côn trùng có ích này cũng thức dậy. Thời điểm này cũng là lúc rệp vừng từ trứng nở ra cung cấp cho bọ dừa nguồn thức ăn dồi dào. Ngoài ra đây cũng trở thành thời gian các loài côn trùng hoành hành phát triển mạnh nhất cắn phá hoa màu của người nông dân.
Lợi ích của bọ cánh cam
Như đã nói bọ cam là loài có lợi và người bạn thân thiết của nhà nông và luôn được họ yêu thích. Bởi chúng mang tới nhiều lợi ích giúp cho họ trong việc bảo vệ mùa màng trước sự cắn phá hoành hành của các côn trùng gây hại, cụ thể như sau:
Diệt rệp và nhện
Bọ cánh cam là loài hữu ích có tác dụng giúp tiêu diệt rệp và các loại côn trùng phá hoại cây trồng của người dân. Loài cánh cam trưởng thành sẽ ăn các con sâu này hay đẻ trứng để ấu trùng mới nở ăn. Chính điều này góp phần giúp cho người dân hạn chế được tình trạng hoa màu của mình bị phá hoại ảnh hưởng tới năng suất. Ít ai biết được rằng dù nhỏ bé nhưng nó có tác dụng to lớn đẩy lùi các côn trùng gây hại.
Hạn chế thuốc trừ sâu
Chúng ta có thể thấy thuốc bảo vệ thực vật không chỉ làm cho môi trường càng thêm ô nhiễm khi sử dụng mà còn khiến cho các côn trùng có ích bị tiêu diệt. Đồng thời nó ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe của con người khi sử dụng các thực phẩm còn đang tồn dư lượng thuốc. Vậy nên khi chúng ta có thể tận dụng loài côn trùng có ích để tiêu diệt sâu hại là điều tuyệt vời đảm bảo an toàn.
Bọ cánh cam chính là một loài đóng góp vai trò quan trọng trong việc hạn chế thuốc bảo vệ thực vật. Nó trở thành thiên địch hữu ích trong mô hình canh tác hữu cơ và con người đã nhận thấy được tiềm năng đến từ loại bọ rùa nhỏ bé này. Bởi vậy nhiều nơi đã tranh thủ tận dụng được quy luật thiên nhiên và hạn chế việc sử dụng thuốc hóa chất gây ảnh hưởng không tốt tới môi trường và sức khỏe của mình.
Tiết kiệm chi phí
Bọ cánh cam phát triển giúp tiêu diệt côn trùng gây hại và hạn chế được tình trạng sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Qua đó khi áp dụng không hề tốn chi phí mua thuốc mà ngược lại còn góp phần nâng cao hiệu quả năng suất và đảm bảo an toàn cho sức khỏe và môi trường xung quanh. Điều này được nhiều người đánh giá cao vì không những không mất tiền cho chi phí lại không tốn thời gian và công sức để tiêu diệt.
Đối phó với tình trạng kháng thuốc bảo vệ thực vật
Hiện nay việc con người lạm dụng các sản phẩm thuốc trừ sâu, diệt cỏ đã khiến cho một số sâu bệnh hình thành nên sức đề kháng chống lại. Để đối phó với tình trạng này biện pháp hiệu quả không gì khác là sử dụng quy luật tự nhiên lấy loài này tiêu diệt loài khác.
Bọ cánh cam trở thành thiên địch quan trọng và biến các loài gây hại mùa màng như rệp sáp, nhện,… thành thức ăn của chúng. Điều này tạo nên một chuỗi thức ăn và góp phần đa dạng thêm hệ sinh thái. Qua đó các loài côn trùng từ lâu đã kháng thuốc bảo vệ thực vật sẽ lập tức bị hạn chế.
Kết luận
Với những nội dung chia sẻ trong bài viết trên đã nhanh chóng giúp quý độc giả nắm bắt cho mình các thông tin hữu ích về bọ cánh cam. Đây là loài côn trùng tuy nhỏ bé, hiền lành nhưng thực sự có lợi với người nông dân. Bởi chúng góp phần tiêu diệt các loại sâu rệp gây hại, phá hoại mùa màng, ảnh hưởng tới năng suất.
