Các chuyên gia đã chứng minh rằng nọc độc của kiến ba khoang mạnh gấp nhiều lần so với nọc độc của rắn độc. Chính vì điều đó mà chúng ta không nên chủ quan nếu bị kiến cắn phải. Nếu như bạn không xử lý vết kiến cắn một cách nhanh chóng thì rất có thể gặp phải những biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. Vậy khi bị kiến ba khoang cắn bạn phải làm gì cùng tham khảo bài viết sau đây.
Cách phát hiện kiến ba khoang
Kiến ba khoang còn có tên khoa học khác là Paederus fuscipes Curtis, thuộc họ nhà kiến thuộc lớp Insecta (Côn trùng). Nhìn về hình dáng của loài kiến có rất nhiều nét đặc biệt: thân mình thon, người dài như hạt thóc khoảng 1-1,2 cm, chiều ngang 2-3 mm chúng có nhiều màu sắc khác nhau, nếu nhìn loáng qua thì hơi có nét giống con kiến. Do đó tùy từng vùng miền mà người ta hay gọi với nhiều các tên gọi khác nhau như: kiến hoang, kiến kim, kiến gạo, cằm cặp, kiến lửa, kiến cong, …
Loài kiến này có 3 đôi chân, dưới bụng nó có đốt, trong đó có một đốt sẽ là màu đỏ, nó có thể bay và chạy rất nhanh, cơ thể đôi khi chuyển thành màu cam tối màu, hay sậm màu một chút và sẽ nhọn về phần bụng. Vùng bụng ở trên và đầu có màu đen, vùng trên ở giữa có thể phát quang ngũ sắc, óng ánh nhiều màu xanh, đính kèm là một đôi cánh cứng.
Chúng có một đôi cánh có màu trong suốt được gấp lại gọn gàng và được khép chặt lại sát với người. Vào ban ngày mọi người có thể thấy kiến ba khoang đang bò lê dưới đất hoặc bò rất nhanh ở quanh và sẽ giấu đôi cánh đi nhìn giống như một chú kiến bình thường. Khi gặp nguy hiểm nó sẽ tăng kích thước của phần bụng lên, có những cử chỉ đe dọa và bản thân chúng cũng có thể bay lên không trung và chạy rất nhanh trên nước.
Kiến ba khoang thường trú ngụ ở đâu?
Theo như quan sát thì bạn có thể dễ dàng nhận thấy kiến ba khoang thường trú ngụ ở ven ruộng, quanh các gốc rạ, bãi cỏ, gần vùng nước ẩm ướt, ruộng rau, trong những nơi đang được thi công xây dựng. Ở phần thân của kiến có chất Pederine , có thể gây ra hiện tượng cháy, bỏng da giống như chất hóa học caditadin của sâu và chất phospho ở con giời leo.
Cách sống cũng như thức ăn của chúng được tìm thấy rất nhiều trên các đồng ruộng hoặc ở trong môi trường trường học, ký túc xá, khu nhà trọ, nhà ở tập thể, vùng ngoại ô thành phố, những chỗ có cỏ mọc xung quanh. Đến mùa khi mà ruộng lúa xuất hiện những con rầy nâu, sâu cuốn lá, chúng tìm sẽ đến chui vào tổ sâu ăn thịt từng con.
Trong các mùa mưa, bão, lũ lụt loại côn trùng này sẽ đi di cư đến các vùng khô ráo hơn. Đến khi nào mà những ngày mưa lũ làm ngập đồng ruộng, ao hồ vào ban đêm, kiến khoang sẽ đi theo các con côn trùng theo ánh đèn bay vào trong nhà. Những người hay làm việc vào ban đêm, nhất là khi làm dưới ánh đèn sẽ bị côn trùng rơi vào cổ, mặt, thân mình và khi vô tình giơ tay lên để đập, quệt, chà sát côn trùng đó chính là lý do chất Pederin có trong côn trùng rơi vào da.
Ở Việt Nam được phát hiện rất nhiều cách đây vài năm, nhiều nhất là ở các khu chung cư cao tầng như: Hà Nội, Hải Phòng, Cần Thơ, Thành phố Hồ Chí Minh… những nơi gần với cánh đồng lúa cũng xuất hiện rất nhiều. Loài này thường có vào mùa thu, thời gian là vào dịp thu hoạch những vụ mùa lúa.
Kiến ba khoang cực độc với con người
Nếu như ai bị kiến ba khoang cắn thì lượng độc tố của kiến truyền sang người là rất ít nhưng sẽ gây ra hậu quả như: nổi bọng nước, ngứa rát, khi gãi vết thương sẽ vỡ ra, gây lở loét, dẫn tới da bị tổn thương.
Đặc biệt chất Pederin sẽ lan rất nhanh khi đập kiến đang cắn ở ngay trên da, khiến vùng bị thương sẽ lan nhanh và rộng ra khắp các vùng khác. Hơn nữa, lượng độc tố này khi tiếp xúc trực tiếp trên da sẽ cộng sinh dính da vào khiến cho mức độ làn da bị thương tăng nhanh hơn rất nhiều.
Nếu bị kiến ba khoang cắn thì sẽ không gây ra nhiều nguy hiểm về tính mạng, chủ yếu sẽ gây tổn thương nhiều ở trên vùng da thường thì những vùng hay bị kiến cắn nhất là: vùng đầu mặt, cổ, tay, chân, hông lưng. Đặc biệt trường hợp bị tổn thương da nặng nhất là bị cắn ở những vùng da mềm.
Sẽ gây ra các triệu chứng phồng rộp da, nổi mụn nước và có thể xuất hiện những biến chứng nguy hiểm hơn nữa. Nếu không được chữa trị kịp thời rất có thể xảy ra tình trạng viêm sẽ phát triển sang loét, khi đó tổn thương sẽ có hình dạng là đường thẳng dài, hay hình chữ Y…
Những sai sót khi xử lý vết thương kiến ba khoang đốt
Khi bị kiến đốt có rất nhiều dạng để có thể phân biệt được loại vết thương của mình. Nên biết được mình đang trong tình trạng nào để có thể xử lý một cách phù hợp nhất.
Phân biệt vùng da bị kiến ba khoang cắn
Sau khi đã bị kiến ba khoang đốt bạn sẽ cảm thấy vùng da đấy rất rát bỏng tại chỗ, nếu bị tổn thương trên vùng da lớn có thể bị sốt, đau dây thần kinh, đau khớp, dẫn đến nôn ói. Sẽ có hiện tượng viêm da ở các vùng hở như mặt, cổ, ngực, vai, gáy, tay.
Nếu bị viêm da dạng một vệt hồng dài, có mụn mủ. Bạn cần phải phân biệt viêm da do kiến gây ra với các triệu chứng của bệnh zona thần kinh vì hai bệnh này hơi có nét tương đồng với nhau. Đối với bệnh zona cơ thể người bệnh sẽ xuất hiện mụn nước tập trung thành một cụm, cùng với đó là đi kèm cảm giác đau nhức sâu, bỏng rát.
Sau một thời gian, vết thương bị kiến cắn sẽ trở nên ngứa, nổi những bọng nước li ti, viêm loét,…. thậm chí nếu nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong nếu không được đưa đi cứu chữa kịp thời.
Sử dụng bài thuốc xa xưa khi kiến ba khoang cắn
Vì nhiều người tưởng chừng như đây là một căn bệnh đơn giản sẽ nhanh lành nếu để một thời gian nên chỉ sử dụng những bài thuốc dân gian. Cũng có rất nhiều các mẹo vặt từ thời ông cha ta để lại như: Đắp lá, dùng gạo, đậu xanh xay lấy nước bôi,… Hoawck mọi người có thể dễ dàng mua các loại thuốc trị bệnh côn trùng cắn như: thuốc chữa viêm da, dị ứng tại các hiệu thuốc mà không được bác sĩ kê đơn.
Nếu như các bạn sử dụng các biện pháp này rất có thể dẫn đến tình trạng bị viêm loét, gây ra tổn thương nặng về da hoặc lan ra các vùng da bình thường khác, sau này sẽ gây ra sẹo xấu, thậm chí có thể gây nguy hiểm đến tính mạng con người.
Hạn chế gãi ngứa và đập kiến khi bị cắn
Rất nhiều người có thói quen lấy tay đập những con côn trùng khi chúng đang cắn ở trên da. Điều này chính là nguyên nhân làm độc tố của kiến được phát tác ra ngoài và tiếp xúc trực tiếp với da, gây ra tình trạng ngứa rát, sưng đau, nổi mụn mủ. Vì vậy nếu phát hiện ra kiến khoang đang cắn trên da, chúng ta không được dùng tay đập trực tiếp.
Cùng với đó nên hạn chế tối đa việc gãi ngứa vết thương bị kiến cắn dù rất ngứa rát nên nhiều người theo bản năng thì thường gãi vết thương. Việc này là điều hoàn toàn không được phép bởi có thể khiến vết thương trầy xước, tổn thương sâu hơn. Mặt khác, tay chứa nhiều vi khuẩn tiếp xúc với vết thương dễ bị nhiễm trùng da rất nguy hiểm.
Cách phòng tránh khi bị kiến ba khoang đốt
Hiện nay có rất nhiều trường hợp bị kiến ba khoang đốt, nên trước tình trạng như vậy Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo, nếu thấy kiến xuất hiện trong nhà thì nên thay đèn huỳnh quang bằng đèn ánh sáng màu vàng. Vì kiến hay thường lui đến những nơi nào có ánh sáng đèn huỳnh quang. Tránh đứng trực tiếp dưới bóng đèn sáng trong nhà, nếu thấy ba khoang xuất hiện ở dưới những ánh đèn, cần tránh và tuyệt đối không được đứng cạnh.
Tự làm vật dụng phòng chống
Có thể tự ngăn cản kiến ba khoang vào nhà bằng rất nhiều cách khác nhau, tự mình có thể nghĩ ra những cách đơn giản để phòng chống. Có thể sử dụng lưới từ các cửa sổ và cửa ra vào, nên đóng cửa thường xuyên sau khi ra vào nên đóng lại luôn. Vệ sinh môi trường xung quanh thật sạch sẽ, phát quang bụi rậm, cây cỏ xung quanh vì đây là nơi trú ẩn rất tốt cho loài này
Tránh tụ tập nơi có kiến trú ngụ
Khi ra ngoài đường nên mặc quần áo dài tay, nhất là đi qua những vùng gần đồng ruộng, những khu dân cư có nhiều ánh đèn, hoặc gần công trình đang xây dựng sẽ rất dễ bị kiến cắn. Vào ban đêm nếu không dùng những bóng đèn nào thì nên tắt bớt để giảm thiểu kiến đến làm tổ.
Trước khi đi ngủ cần quét lại nhà cửa, lau sạch nền nhà và mắc màn khi ngủ tránh côn trùng có điều kiện tiếp xúc với mình. Vào mùa mưa thì mật độ ba khoang sinh sôi nảy rất nhiều, dù có phun thuốc diệt kiến ba khoang thì nó vẫn tồn lưu trên vách tường hay trong và ngoài nhà nên cần tự phòng tránh bản thân một cách tốt nhất.
Cách khắc phục khi bị kiến ba khoang đốt
Khi bạn đã bị kiến ba khoang đốt bạn nên xử lý ngay lập tức nếu để lâu sẽ dẫn đến nhiều tình trạng nguy hiểm đến tính mạng. Trước hết nếu muốn phòng triệt để và hiệu quả nhất bạn nên tránh để kiến bay vào trong nhà bằng cách hạn chế mở nhiều cửa. Đối với những gia đình ở bên cạnh cánh đồng hoặc có nhiều sân vườn, trồng nhiều loại cây cối rậm rạp thì điều này rất quan trọng.
Trước khi đi ngủ, bạn nên sử dụng màn để chắn côn trùng xâm nhập vào. Phương pháp này không chỉ đề phòng bị cắn mà còn giúp ngăn ngừa những con côn trùng khác đốt và phòng ngừa được bệnh sốt xuất huyết.
Thường xuyên vệ sinh sạch sẽ nhà cửa và các khu vực xung quanh nhà. Kiến ba khoang thường thích những nơi nhiều ánh sáng vì vậy không nên đứng dưới bóng đèn công cộng vì đây là nơi ba khoang có thể ẩn nấp.
Kết luận
Hy vọng qua bài viết trên bạn có thể hiểu được những thông tin cơ bản về kiến ba khoang để có thể có những cách phòng chống hợp lý nhất. Mong rằng bạn có thêm những kinh nghiệm bổ ích để không bị kiến ba khoang cắn trong cuộc sống hàng ngày.
